Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 02, 2013

to crash the critic saying / is it right or is it wrong

Το τί συμβαίνει ακριβώς στο μυαλό της Lady Gaga είναι παντελώς άγνωστο...O mainstream τύπος έχει μια σχέση αγάπης/μίσους με την τραγουδίστρια. Στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ είναι σπάνιο να διαβάσεις μια σοβαρή άποψη. Τα περισσότερα δημοσιεύματα μιλάνε για κατασκεύασμα των εταιριών, για μια τραγουδίστρια που προκαλεί για να προκαλέσει, που είναι απελπισμένη για προσοχή και χρησιμοποιεί το σώμα της για να εξιτάρει, και άλλα τέτοια μισογυνιστικά κλασικα εικονογραφημένα. Τα αμερικάνικα ΜΜΕ που την ξέρουν λίγο καλύτερα δίνουν έμφαση σαν κριτική στο ότι είναι στυλ χωρίς ουσία, ότι είναι ψεύτικη και δήθεν, σε αντίθεση με άλλες ποπ σταρ που δεν υποκρίνονται ότι είναι κάτι σημαντικό, όπως π.χ. η Katy Perry. Θα έλεγα ότι σαν φαν της Lady Gaga, αυτή η κριτική μου φαίνεται πιο έγκυρη, γιατί η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια ασυνέπεια μεταξύ της διακυρηγμένης πρόθεσής της να κάνει υψηλή τέχνη και των τραγουδιών της που (θέλουν να) είναι καρά mainstream και εμπορικά. Από την άλλη δεν με πειράζει ότι μια τραγουδίστρια παίζει με διάφορα εικαστικά στυλ έστω κι αν το κάνει εντελώς επιφανειακά, ή δεν αποκλείω η Lady Gaga να έχει ένα Messiah complex και να πιστεύει ότι φέρνει υψηλή τέχνη στις μάζες. Αν είχατε γνωρίσει Little Monsters πάντως, θα βλέπατε ότι δεν έχει αποτύχει σε αυτό. Πολλά νέα παιδιά εκφράζονται καλλιτεχνικά και εμπνέονται από τα κουστούμια και τα βίντεο της Γκάγκα, κάτι που η ίδια ενθαρρύνει.

Εμένα μου άρεσε από την πρώτη στιγμή, η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα ψάξει και πολύ, απλά μου άρεσαν το Let's Dance και το Poker Face σαν χορευτικά τραγούδια. Από περιέργεια πήγα σε μια συναυλία της στη Μαρδίτη  πριν τρία χρόνια και εκεί έγινα φαν. Ποιός θα το έλεγε αυτό το κατασκεύασμα των εταιριών, το στυλ χωρίς ουσία κλπ, θα κέρδιζε κάποιαν ορκισμένη indie rock (και hard rock) φαν με τη μουσική της; Δεν το περίμενα, αλλά μου άρεσαν και άλλα τραγούδια της, πραγματικά όμως, τα τραγούδια. Οχι τα σκηνικά, όχι τα κουστούμια, τα τραγούδια.  Μου άρεσε πολυ και η φωνή της, εντυπωσιαστηκα που έπαιζε πιάνο (γιατί βέβαια οι γυναίκες ποπ σταρ υποτίθεται ότι απλά τραγουδάνε σαν παπαγάλοι τραγούδια άλλων, έτσι δεν είναι;). Είχε μια πολύ blues εκτέλεση ενός τραγουδιού της που λέγεται Teeth, και πραγματικά δεν πίστευα ότι μια ποπ τραγουδίστρια είχε ένα ολόκληρο στάδιο να κρατάει την ανάσα του με απλά μια ηλεκτρική κιθάρα και αυτή να ουρλιάζει "show me your teeth".

Τι έγινε μετά; Πήρα το Fame Monster και μου άρεσε πολύ. Μετά βγήκε το Born this Way, το οποίο επίσης μου άρεσε, αλλά λιγότερο. Το θέμα είναι ότι ναι, δεν νομίζω ότι η Gaga είναι μουσική αγία, προφανώς έχει το self-promotion και το self-adoration στο αίμα της. Από την άλλη, ποιός σταρ δεν το έχει;; Δεν γίνεται να γίνεις σταρ αν δεν το έχεις, πολύ απλα, για να μη κοροϊδευόμαστε. Και οι Beatles το είχανε και οι Led Zeppelin και ο David Bowie (όχι η Gaga δεν έχει βγάλει ακόμα τραγούδια εξίσου καλά με τους παραπάνω, απλά επισημαίνω ότι πρέπει να σου αρέσει πολύ να εκτίθεσαι για να γίνεις σταρ, ακόμα και ροκ σταρ, τέλος). Είναι άδικο να επισημαίνουμε αυτό το χαρακτηριστικό σε γυναίκες ποπ σταρ μόνο. Ουτε πιστεύω ότι είναι μουσική ιδιοφυία. Είναι όμως απίστευτα ταλαντούχα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία περί τουτου. Σαν τραγουδίστρια και χορεύτρια είναι σίγουρα καλύτερη από Madonna (Θε μου ΄σχώρα με). Εχει φοβερή φωνή, γράφει ωραία τραγούδια, χορεύει πολύ καλά και έχει και μια πρωτοφανή αντίληψη για το pop zeitgeist.

Για μένα η καλύτερη της στιγμή ήταν αυτή:



Αριστούργημα. Ελπίζω να κάνει και άλλα τόσο καλά πράγματα. Και για να επιστρέψω στον τίτλο του ποστ, το "I wait for you to bang the gong / to crash the critic saying/ is it right or is it wrong, είναι στίχος από το τελευταίο της τραγούδι, το Applause. Το τραγούδι δεν με συγκλόνισε, για να είμαι ειλικρινής. Αλλά είναι καλό. Διάβασα κριτικές για τους στίχους ότι είναι self-aggrandazing (όπου self εκεί και η Gaga), και ότι ζητάει από τους φαν της να την λατρέψουν χωρίς κριτική, ένα μουσικό "πίστευε και μη ερεύνα". Θα διαφωνήσω όμως. Νομίζω ότι στο Applause η Gaga απλά εκφράζει την επιθυμία κάθε καλλιτέχη να έχει απήχηση το έργο του. Οποιος μιλάει για "τέχνη για την τέχνη" νομίζω κάνει λάθος. Οσοι δημιουργούν κάτι απευθύνονται σε κάποιον. Αλλιώς έφτιαχναν κάτι για  να ξεχαρμανιάσουν, ένα τραγούδι, ένα ποιημα, έναν πίνακα, οτιδήποτε, και μετά θα το έκαιγαν. Οι καλλιτέχνες, ειδικά αυτοί των performing arts, φυσικά και ζουν για το χειροκρότημα. Οχι με μια δουλική έννοια, ότι θα έκαναν τα πάντα για ένα χειροκρότημα... αλλά τρέφονται από αυτό.

Και όσο για τον κριτικό (to crash the critic) τι να τον κάνουμε;; Εγώ ως music nerd ήμουν πραγματικά σκλάβος των κριτικών. Επαιρνα το Ποπ και Ροκ και ότι είχε 4 ή 5 αστέρια και μια ενδιαφέρουσα κριτική προσπαθούσα να το αγοράσω (δεν υπήρχε ίντερνετ τότε..). Μέχρι δίσκο των Prong είχα αγοράσει. Ο,τι έλεγε ο Πετρίδης ότι ήταν καλό το άκουγα με προσοχή (αυτό ισχεί ακόμα!). Είναι κακό αυτό; Οχι  βέβαια, πολλά πράγματα που έγιναν αγαπημένα μου τα έμαθα από κριτικούς. Και σε πολλά επέμεινα πολυ για να τα καταλάβω και τελικά ανταμοίφθηκα. Οχι δηλαδή το Whole Lotta Love όταν το άκουγα στα ακουστικά μου και ήμουν 14, νομίζετε ότι καταλάβαινα τι συνέβαινε;; Δεν καταλάβαινα, και μπορεί  να το είχα παρατήσει γιατί ηταν πολύ περιεργο για μένα (αυτή η κιθάρα που πήγαινε πέρα δώθε στα αυτιά μου... και οι περιεργες φωνές), αν δεν ήταν για τις κριτικές που είχα διαβάσει (και για το ότι είχα δει 'βίντεο' των Led Zeppelin στο ΜΤV, είχα δει δηλαδή πως ήταν ο Robert Plant όταν ήταν 20.. ). Οι κριτικές είναι σημαντικές λοιπόν, βέβαια. Αλλά ακόμα σημαντικότερο είναι, αφού έχεις διαβάσεις τις κριτικές και έχεις ακούσει πολλά και διάφορα, να σχηματίσεις το δικό σου κριτήριο. Και πολλές φορές η κριτική έχει πέσει έξω... για να πουμε για ένα είδωλο της Gaga (και δικό μου, και δικό μου!!) ο Bowie δεν είχε πάντα την κριτική αποδοχή που έχει τώρα, που έχει γίνει σχεδόν σαν patron saint της βρετανικής μουσικής.  Το ακριβώς αντίθετο μάλιστα. Οποτε λοιπον, δεν έχει εντελώς άδικο η Gaga όταν θέλει τους φανς να συνθλίψουν τον κριτικό. Με την έννοια, καλή και η επαγγελματική κριτική, αλλά ακόμα καλύτερη η γνώμη σου. Αφού έχεις διαβάσει και κριτικές βέβαια (λέω εγώ...αλλά εγώ είμαι φυτό μη με ακούτε...).