gender trouble

Λοιπόν, είμαι σε ένα δημοτικό ιατρικό κέντρο στη Μαδρίτη, όπου ένας κοινωνικός λειτουργός σημειώνει τα στοιχεία μου. Φαντάζομαι πως θα ήταν να υπήρχαν κοινωνικοί λειτουργοί στα ιατρικά κέντρα της Αθήνας. Επειδή η συγκεκριμένη υπηρεσία απευθύνεται σε μετανάστες (ας πούμε ότι υπάγομαι σε αυτή την κατηγορία) ο κοινωνικός λειοτρουργός που μου παίρνει τη συνέντευξη είναι ένας νεαρός Αφρικάνος. Όχι μαύρος Ισπανός, Αφρικάνος. Φαντάζομαι πως θα ήταν να υπήρχαν σε δημόσια ιατρεία στην Αθήνα μετανάστες κοινωνικοί λειτουργοί, για να κάνουν τους άλλους μετανάστες να νίωθουν πιο άνετα. Μπα, δεν μπορώ να το φανταστώ.

Αφου λοιπόν ο υπάλληλος μου εξηγεί ότι θα σημειώσει κάποια στοιχεία για μένα, αλλά να μην ανησυχώ είναι εμπιστευτικά, με ρωτάει ημερομηνία γέννησης (όχι δε σχολιάζει ότι δε μου φαίνεται ότι είμαι 34), ονοματεπώνυμο, το στυλό τρέχει πάνω στη φόρμα, ξαφνικά σε κάποια στιγμή μένει μετέωρο. Ο υπάλληλος μένει με το στυλό στο χέρι, σηκώνει το βλέμμα του, και όσο πιο ανέκφραστα μπορεί, με ρωτάει: "Φύλο;"

Επειδη αυτή η λέξη στα ισπανικά είναι sexo, για μια στιγμή δεν είμαι σίγουρη ότι κατάλαβα. Για αρκετές στιγμές μάλλον, γιατί και όταν κατάλαβα, δεν μπορούσα να συνειδοποιήσω ότι κάποιος με ρώτούσε εντελώς σοβαρά ποιό είναι το φύλο μου. Το κενό βλέμμα μου μάλλον ήταν ιδιαίτερα εκφραστικό, γιατί ο υπάλληλος διευκρίνισε, πάλι όσο πιο ουδέτερα μπορούσε: "'Αντρας ή γυναίκα;".

Μαλιστα. Τώρα που μου το σιγουρέψαμε, δεν ήξερα αν έπρεπε να παρεξηγηθώ, ή να χαρώ, που επιτέλους το όνειρό μου πραγματοποιήθηκε, και οι διαχωρισμοί μεταξύ των φύλων έχουν ξεπεραστεί σε τέτοιο βαθμό, που δεν υπάρχουν καν. Ή και να χαρώ που με περνάνε για άνδρα, αυτό, μη γελάσετε, είναι πηγή ικανοποίησης για αρκετές γυναίκες. Συνήθως βέβαια όταν αναφέρεται στις γνώσεις σου: π.χ. "έχεις τόσους δίσκους όσους και ένας άντρας", ή σε ικανότητες: "αλλάζεις λάστιχο σαν άντρας", "έχεις πλάκα, ούτε άντρας να ήσουνα". Οχι τόσο οταν αναφέρεται στην εξωτερική σου εμφάνιση.

"Γυναίκα;" απάντησα με αβέβαιη τρεμάμενη φωνή, παρακολουθώντας την αντίδραση του υπαλλήλου, και εξακόλουθώντας να πιστεύω ότι κάτι, κάπου, κάπως δεν είχα καταλάβει στην ερώτηση, και μπορεί να την είχα απαντήσει λάθος...  Είναι και το σύνδρομο της καλής μαθήτριας που με κατατρέχει. Ο υπάλληλος αφού έκανε τικ στο σωστό κουτάκι, και επειδή μάλλον το βλέμμα μου εξακολουθούσε να ειναι σχετικά κενό, ένιωσε την ανάγκη να μου εξηγήσει: "Ξέρεις το ρωτάμε, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που είναι transgender"... Τι προχωρημένο σκέφτηκα. Και είναι όντως πολύ προχωρημένο, να κάτι άλλο που δε φανταζόμουν το ελληνικό κράτος θα είχε την ευαισθησία να εφαρμόσει.

Ομως, αν ήμουν στο παρελθόν άνδρας, που είχε ολοκληρώσει πλήρως χειρουργικά και ψυχολογικά την μεταβασή του στο άλλο φύλο, δε θα είχα αλλάξει και το ονομά μου, και την ταυτότητά μου, και άρα την αναφορά στο φύλο μου; Θα ήμουν επισήμως πλέον, και για κάθε συναλλαγή μου με το κράτος, γυναίκα. Ορίζω τον ευατό ως γυναίκα, αυτό είμαι, και αυτό το κουτάκι θέλω να τικάρω στη φόρμα. Αρα πάλι υπάρχει θέμα.

Ισπανοί κοινωνικοί λειτουργοι, αρχίστε να σημειώνετε και να σκεφτείτε αν το φύλο ορίζεται σταθερά, ή αν θα πρέπει να υπάρχει και κατηγορία in transition.Φαίνεται αστείο, αλλά δεν κάνω πλάκα. Στην Ισπανία, η κοινωνική ασφάλιση καλύπτει τις επεμβάσεις αλλαγής φύλου. Καταστάσεις που δυστυχώς θα αργήσουμε πολύ να δουμε στην Ελλάδα..

Γενέθλια

Λοιπόν αυτόν τον μήνα πέσανε πολλά γενέθλια μαζί και ήταν όλα Αύγουστο. Πρώτα ήσουν εσύ, ή πρώτα θυμάμαι εσένα, που ήσουν ασυνήθιστα φιλικός, ήδη μεθυσμένος γαρ, και με ρώτησες με νόημα αν ήθελα σου κάνω ένα δώρο, εγώ είπα ναι χωρίς να το πιστεύω, τελικά με ευχαρίστησες για το δώρο μου, που μάλλον άρεσε πιο πολύ σε εσένα παρά σε μένα, και μετά ήταν τα γενέθλια μιας φίλης μου που φιλοξενούσα και ήθελε να δει την πόλη του Δον Κιχώτη, ή μάλλον την πόλη του Θερβάντες, στην οποία πήγαμε και δεν υπήρχε ψυχή ζώσα, Αύγουστος στη Μεσόγειο γαρ, όλοι στις παραλίες και κάπου ανάμεσα ήταν τα γενέθλια μιας Αμαζόνας, που γεννήθηκε σε μια σχεδία στον Αμαζόνιο, που αλλού; Αλλά είχε και τα γενέθλιά του αυτός που μου διηγήθηκε την ιστορία της Αμαζόνας που γεννήθηκε στη σχεδία στη ζούγκλα, και που μετά κάποιος Ελβετός τη γνώρισε στη Βραζιλία, την ερωτεύτηκε και την πήρε 17 χρονών στη χώρα του – την Ελβετία. Τώρα αυτή ζει στη Μαδρίτη και μιλάει γαλλικά έχει ένα εκπληκτικό σώμα και ψάχνει για δουλειά. Αλλά δεν ανησυχώ γι’ αυτήν, αν και ίσως θα έπρεπε. Ανησυχώ για μένα, δεν ξέρω ποτέ τι να ευχηθώ στα γενέθλια.


Και ξέρεις, σε λυπήθηκα όταν ήρθαν τα γενέθλιά σου, για τις πληγές του Οιδίποδα που έχεις, για το ότι έχεις ένα χαρτί κολλημένο στον τοίχο του δωματίου σου που γράφει απλά «Εύα», για το σπίτι σου που αποκαλείς κόλαση και είναι όντως μια κόλαση, για το ότι έχεις να πας στην πατρίδα σου 20 χρόνια, για το ότι στα γενέθλια σου σε πήρε μόνο η μια από τις τέσσερις αδελφές σου, ούτε καν η μάνα σου που δεν θυμάται ποιος είσαι, για τον χρόνο που περνάει για σένα και προσπαθείς να τον καθυστερήσεις παριστάνοντας μια παρωχημένη εκδοχή του εαυτού σου. Και αρκετές φορές το πετυχαίνεις. Αλλά ούτε εσένα σε φοβάμαι, ξέρεις εσύ. Και είσαι και άντρας. Πάντα θα βρίσκεται μια χαζή να ερωτευτεί. Εμένα ναι, με φοβάμαι. Εμένα με νοιάζει ακόμα. Και δεν ξέρω τόσα πολλά. Ούτε είμαι ηθοποιός. Ούτε καν κυνική. Επιπλέον, έρχονται και άλλα γενέθλια σε λίγο. Έρχονται γενέθλια που δεν θυμάμαι ακριβώς πότε πέφτουν, όπως του πατέρα μου. Και μιας φίλης μου από το σχολείο που μετακόμισε στα 18 στην Αμερική. Όχι, δεν πλένει πιάτα στην Αστόρια, σπούδασε σε ακριβό πανεπιστήμιο. Από το σύνδρομο του μετανάστη δε γλύτωσε όμως, πάντα θέλει να βρίσκεται κοντά σε Έλληνες. Φυσικά παντρεύτηκε ‘Έλληνα. Ξέρω ότι είναι Αύγουστο τα γενέθλια της, όπως και του πατέρα μου, αλλά ποτέ δεν θυμάμαι πότε.

Ο αδελφός μου θυμάμαι πειραζόταν που ο πατέρας μου δεν θυμόταν τα γενέθλιά μας, αλλά εγώ όχι, γιατί ούτε εγώ θυμόμουν τα δικά του –του πατέρα μου. It takes one to know one, που λένε. Εγώ ξέρω λοιπόν κάποιον, ποιος είναι αυτός που με ξέρει εμένα δεν ξέρω. Και πότε είναι τα γενέθλιά του.